نامگذاری ماه های قمری
هر سال قمری 12 ماه دارد که چهار ماه آن ماه های حرام است که سه ماه آن یعنی ذی القعده، ذی الحجه و محرم پشت سر هم و ماه رجب جداست، بعضی از مفسران تحریم جنگ در این چهار ماه را از زمان حضرت ابراهیم خلیل می دانند که در عصر جاهلیت عرب نیز به عنوان یک سنت به قوت خود باقی بود و اعراب جاهلی هم حرمت این ماه ها را رعایت کرده اند به گونه ای که اگر قاتل پدر خود را در این فاصله زمانی مشاهده می کردند به او کاری نداشتند. (تفسیر مجمع البیان، التبیان فی تفسیر القرآن محمد بن الحسن الوسی، ج5، ص214)
و اما معنی ماه های قمری در کتاب عادل اشکبوس چنین آمده:
محرم: به معنی حرام شده می باشد، پیش از اسلام در این ماه؛ جنگ و ستیز بین مردم حرام بوده است.
صفر: به معنی خالی شدن می باشد چرا که بعد از سه ماه حرام شهرها خالی می شد برای رفتن به جنگ.
ربیع الاول: اولین باری که این نامگذاری برای این ماه انجام گرفت زمان رویش گل و گیاه بوده و به نام بهار اول نامیدند.
ربیع الثانی: در ادامه ربیع نخست آمده و هنوز سرسبزی ادامه داشته و این ماه را چنین نامیدند.
جمادی الاول: جماد به معنی جامد و یخبندان است و نخستین بار با فصل سرما همراه بوده و پیش از اسلام به آن جمادی خمسه می گفتند.
جمادی¬الاخر: بدنبال ماه قبل آمده دنبال یخبندان اول آمده است.
رجب: به معنای عظیم و بزرگ و توقف جنگ است و برای اعراب پیش از اسلام گرامی بوده و جنگ حرام بوده است.
شعبان: در این ماه گروهی متفرق می شوند و به دنبال آب ذخیره کردن می رفتند و یا اینکه شعبه شعبه می شدند تا جنگی تازه آغاز کنند.
شوال: به معنی زیاد شدن شتران یا آبستن شدن آنها یا قطار کردن شتران جهت سفر بوده است در ماههایی که جنگ نبوده مردم می توانستند با آرامش بیشتری شروع به سفر کنند.
ذی قعده: ذو از اسمهای خمسه است به معنای صاحب و دارنده است. قعده: جای نشستن یک نفر. چون در این ماه از مسافرت و نبرد و جمع آوری آذوقه خودداری می کردند به این نام خوانده شده.
ذی الحجه: در قبل از اسلام هم مراسم حج در این ماه انجام شده است. *

*
ویکی پدیا

فصلنامه نجد شماره16 زمستان94