راز گرم شدن حمام شیخ بهایی با یک شمع

بهاء الدین محمد - شیخ بهایی- درسال 953در بعلبک متولد شدو خردسال بود که همراه پدرش به ایران آمد واز محضر پدر که تمایلات صوفیانه داشت دانش آموخت ودر دانش های گوناگون بویژه ریاضیات مهارت یافت او تالیفات زیادی دارد ازجمله: فوائد الصمدیه درنحو، فوائد البیان در نحو، اکسیر السعادتین ، تشریح الافلاک و . . و همچنین شاگردان متعددی نیز تریبت کرده است1. شیخ بهایی ساخت وسازهای متعددی نیز داشته از جمله ساعتی شاخص مانند در مسجد امام اصفهان که ظهر حقیقی شهر را در چهار فصل سال نشان میدهد وحمام معروف شیخ بهایی که دو راز شگفت با خود دارد: اول اینکه تنها با یک شمع گرم می شده ودیگر اینکه این شمع همواره روشن بوده است . ساختمان حمام مربوط به دوره صفوی قاجار است وبه عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است .
بنابر نقلی مشهور زمانی که تعدادی محقق انگلیسی می خواستند راز گرم شدن این حمام به کمک شمع را بفهمند با دستکاری در معماری بنا باعث شدند شمع حمام با مشکل مواجه شود واز آن زمان دیگر روشن نشده است .
واما راز گرم شدن حمام شیخ بهایی بایک شمع

درباره چگونگی گرم شدن این حمام شایعات فراوانی وجود دارد که تنها نظریه قابل قبول این است که یک سیستم سفالینه لوله کشی زیر زمینی در حد فاصل آبریزگاه مسجد جامع واین حمام وجود داشته که با روش مکش طبیعی ، گازهایی مانند متان واکسید های گوگرد ی را به مشعل خزینه حمام هدایت می کرده واین گازها به عنوان منبع گرما در مشعل خزینه می سوخته است .این احتمال وجود دارد که این گازها به طور مستقیم از مواد زائد دفع شده در خود حمام جمع آوری می شده است .
در جریان مرمت خانه شیخ بهایی که درنزدیکی حمام قرار دارد در کف زمین تنپوشه های سفالی وچاه های مرتبطی پیدا شد ه که احتمال دارد مربوط به طراحی حمام باشد .همچنین با مطالعات باستان شناسی در این منطقه مشخص شد که فاضلاب شهر اصفهان توسط لوله های جمع آوری فاضلاب واردخزینه حمام می شده است . درواقع شیخ بهایی طبق محاسباتی دقیق خزینه حمام را به گونه ای طراحی کرده بوده که فاضلاب این مکان تبدیل به گاز متان شود. همچنین بخشی از لجن های ته نشین شده در این مکان برای تولید بیوگاز مورد استفاده قرار می گرفت بدین شکل که شیخ با محاسباتی حجم لجن مورد نیاز برای تولید بیوگاز را مشخص کرده بود وگاز تولید شده به وسیله شعله هایی مخزن آب حمام راگرم می کرده است .2

>1- مقدمه کشکول شیخ بهایی ؛ عزیزالله کاسب
2- www.fardanews.com

فصلنامه نجد ، شماره یازدهم، بهار 93

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
نظر دهید

آدرس پست الکترونیک شما در این سایت آشکار نخواهد شد.

URL شما نمایش داده خواهد شد.
بدعالی
This is a captcha-picture. It is used to prevent mass-access by robots.