کدو حلوایی میوه یک گیاه علفی است که دارای ساقه های بلند و خزنده و برگهای پهن است. گلهای این گیاه زرد و میوه آن شبیه خربزه و یا خیلی بزرگتر است. نام های دیگر کدوحلوایی در فارسی، کدو تنبل و کدو زمستانی است و در زبان عربی آن را یقطین و قرع کأس می­گویند. از میوه، پوست، تخم میوه، گل و برگ این گیاه استفاده می کنند و گاهی به صورت پخته، ترشی، مربا، تهیه روغن مورد استفاده قرار می­دهند. 1

پیامبر (ص) خطاب به امام علی(ع) فرمودند: کدو بخور زیرا هر کسی آن را بخورد، خلق و خوی وی نیکو و رخسارش شاداب می شود، آن خوراک من و پیامبران پیش از من است. (بحارالانوار، ج66، ص299)

طبقه یافته های علمی درباره کدو بیان شده که طبیعت آن سرد و تر است و حاوی آب، پروتئین، چربی، هیدرات کربن، املاح معدنی، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، گوگرد، کلر، ویتامین A، B1 و B2 و C است.

مصرف آن برای تب های شدید و صفرا مزاجان خوب است ولی برای سودامزاجان مناسب نیست همچنین برای کودکان، پیرمردان و کسانی که معده ضعیف دارند مفید می باشد و قندش برای بیماران دیابتی بی ضرر است. 2

اگر کدوی حلوایی را پخته و بصورت گرم به صورت بمالید و نیم ساعت صبر کنید، رنگ چهره و رخساره باز شده و صورت را براق و زیبا می نماید.3 آب کدوی پخته ادرارآور خوبی است و برای رفع اختلالات کلیه و مثانه مفید است.4

ابن سینا پزشک شهیر اسلامی، کدو را برای رفع سردرد و رفع بیخوابی و درمان خستگی اعصاب مفید دانسته است. خوردن مغز خام تخم کدو به مقدار 35 گرم در روز برای درمان سوزش ادرار، زخم معده، خشونت سینه، اخلاط خونی، خونریزی ریه و تسکین سرفه مفید است. همچنین مغز تخم کدو برای درمان سل، تبهای حاره و تشنگی مفید است.5

سوخته شده پوست کدو برای بند آوردن خون اثر معجزه آسا و بسیار سریع دارد و دو لبه زخم را به هم می چسباند و سوزش و ناراحتی زخم را خیلی زود تسکین می دهد.

1. خواص سبزی های خوراکی، مرتضی نظری، ص161

2. غذا و تغذیه در آموزه های دینی و… ، مصطفی آخوندی، ص108

3. اعجاز خوراکی ها، ص221

4. نسخه های شفابخش، ص276

5. طب الکبیر، ص120

 فصلنامه نجد شماره18 پاییز95