کبوترانه می آیی، با بال هایی سبک و سرشار از حسی تازه. دست هایت پر از التماس است و دیده ات پر از انتظار. هروله وار از وادی قرب گذر می کنی. چون ضریح در مقابل دیدگانت ظاهر می شود، دست بر سینه می نهی، لب هایت به حرکت در می آید و از صمیم قلب،«یا علی بن موسی الرضا (ع)» را بر زبان جاری می سازی و ناگفتنی ترین سخنان خویش را با امام و مقتدای خویش در میان می گذاری.
پس از پایان زیارت جاذبه های حرم که به سبب وجود حضرت رنگ و بوی معنوی گرفته اند توجهت را به سمت خویش معطوف می دارند. آنچه می بینی ارادتی است که ارادتمندان آن حضرت از سر عشق گذاشته اند و رفته اند و خواسته اند بماند تا پیامی برای آیندگان باشد، گاه و بیگاه پرسش هایی در ذهن پدیدار می شود که در این مجال به تعدادی از آنها پاسخ می گوییم.

1. در آوای نقاره نوازی در حرم مطهر، چه کلامی نهفته است؟
آهنگ امروز کرناها همان آهنگ قرنهای قبلی است که سینه به سینه نقل شده وباقی مانده است. نت های نقاره که در سه دست و به ترتیب اجرا می شود چنین است:
ابتدا سرنواز (سردسته کرنا نوازان) کرنا را به طرف گنبد با حالت سلام می گیرد و در کرنا می گوید: «سلطان دنیا و عقبی علی بن موسی الرضا». پس نوازان هماهنگ می گویند: « امام رضا » سرنواز مجددا می گوید: «امام رضا، امام رضا، امام رضا» وبقیه در کرنا می گویند: «غریب رضا، غریب رضا» سرنواز می¬گوید: «یا امام غریب یا امام رضا (ع)» پسنوازان می¬گویند «رضا جان، رضا جان، رضا جان» سرنواز می گوید: «دوره دوران امام رضا» پسنوازان می گویند: «ای دادرس بیچارگان» سرنواز می گوید : «ای دادرس درماندگان» پس نوازان می گویند: « فریاد رس ، فریادرس».

2. دلیل آینه کاری های داخل رواق های منتهی به روضه منوره چیست؟
این قطعات کوچک آینه که کنار هم قرار گرفته اند هیچگاه نگذاشته اند شما خودتان را کامل در آنها ببینید چرا که به زائر می گویند برای ورود باید با تواضع و به دور از تکبر وارد روضه منوره شوی و منیت و بزرگ بینی را کنار بگذاری و با تواضع و دلی شکسته وارد حرم شوید چرا که:
اینجا تن ضعیف و دل بشکسته می خرند                               بازار خودفروشی از آن سوی دیگر است

3. دلیل معنویت و جذبه خاص مسجد گوهرشاد چیست؟
بانو گوهرشاد همسر شاهرخ میرزای تیموری که موقوفات بسیار ارزشمندی در ایران و هرات دارد، دستور داد از پول حلال، مسجد گوهرشاد را بسازند و بهترین معمار را به خدمت گرفت. قوام الدین شیرازی که بزرگترین معمار آن روزگار بود و امروزه، روز وفاتش در تقویم رسمی کشورمان روز معمار و معماری نام گذاری شده است. مردی متخصص و با اخلاص بود وی دستور داد کارگرانی را به خدمت گیرند که در هنگام کار، ذکر خدا بگویند و تأکید کرد که حیوانات را به هنگام حمل ابزار ساخت مسجد، تازیانه نزنند، بار اضافی بر آن سوار نکنند و از آب و علوفه ای بخورند که در بین راه گذاشته بودند. خودش نیز با وضو وارد کار می شد. ترکیب رنگ مسجد با زمینه آبی لاجوردی تأثیر معنوی فوق العاده ای برای بیننده دارد و بر اطراف ایوان، آیه قرآن، حدیث و تقدیر از بانی مسجد به خط زیبای معروف ترین خطاط آن عصر، بایسنقرمیرزا فرزند گوهرشاد به خط ثلث چشم نواز است.

آیا می دانیـــــــد کـــه
گنبد در معماری اسلامی نمادی توحیدی است.
گنبد مطهر حضرت رضا(ع) و گنبد مسجد گوهرشاد دو پوشش دارند.
قبر امام رضا(ع) در سمت بالا سر قبر هارون عباسی پدر مأمون می باشد.
گلدسته های مسجد گوهرشاد، نمادی از نیایش و نشانه خروج از ظلمت به سوی نور است.
شیخ حر عاملی مدفون در صحن انقلاب از نوادگان حربن یزید ریاحی است.
بر روی کاشی های صحن غدیر و کوثر واژه های علی و فاطمه را نوشته اند.

* نکته هایی پیرامون حرم شناسی، حسین مهدوی پارسا

فصلنامه نجد شماره 17 بهار95