سردبیر

در جواب پرسش مهر 17، سوال رئیس جمهور که خشونت از کجا نشأت گرفته و چگونه عده ای خشونت را می آموزند و چطور می توان در برابر آن ایستادگی کرد و چطور می توان جامعه، منطقه و جهانمان را از خشونت نجات دهیم تحقیقی صورت گرفت که خلاصه ای از آن را در نشریه آوردیم با امید به آنکه سخنان معصومین علیهم السلام چراغ راه ما در برخورد با معضل خشونت و عصبانیت باشد و بهتر و راحت تر بتوانیم خشم خود را کنترل کنیم.

حسن خلق در فرهنگ اسلام از رحمت الهی ریشه می گیرد که خدای متعال با معرفی پیامبر به عنوان الگوی برتر حسن خلق (سوره قلم آیه4) در خطاب به ایشان می گوید به سبب لطف و رحمت خدا بود که با آنان نرمخویی و مهربانی کردی و اگر درشت خوی و سختدل بودی قطعاً از اطراف تو پراکنده می شدند.خوش خویی بر اساس روایات نه تنها سبب نشاط زندگی فردی و اجتماعی و موجب آبادانی دیار و فزونی روزی و محبوبیت است بلکه سبب نجات آدمی و آمرزش گناهان او و زمینه ساز قرب به پیامبر در روز قیامت و بهره مندی از شفاعت آن بزرگوار می شود.

 ریشه خشم

حضرت عیسی(ع) در پاسخ به سوال از ریشه خشم فرمودند: خود بزرگ بینی و گردن فرازی و حقیر شمردن مردم از ریشه های خشم است.

اینکه خشونت و عصبانیت از کجا سرچشمه گرفته، بایدگفت از ایمان بدون عقلانیت و یا عقلانیت بدون ایمان است. اساس دین اسلام بر مهر و محبت و مدارا با مردم است و مومن واقعی در مواردی هم که تعارضی بوجود آید با استفاده از عقل خود راهکارهایی برای رفع مشکل پیدا می کند و هیچگاه به نفس درونی خود اجازه ابراز خشونت نمی دهد و اینکه سفارش شده در مواقع عصبانیت اندکی صبر کنید و یا موقعیت خود را تغییر دهید نیز برای این است که به عقل مهلت تفکر برای حل مشکل را بدهید.

 قوی ترین مرد

در بحارالانوار آمده است که روزی پیامبر خدا(ص) فرمودند: ای مردم به نظر شما پهلوان کیست؟ عرض کردند شخص نیرومند و پرزوری که پهلویش به خاک رسانده نشود. حضرت فرمودند اما پهلوان واقعی آن کسی است که شیطان به دلش مشت کوبد و خشمش بالا گیرد و خونش به جوش آید اما خدا را یاد کند و با بردباری خشم خود را بر زمین کوبد.

 خشم اخگری از شیطان

پیامبر خدا (ص) فرمودند: خشم اخگری (پاره آتش، شراره) است در دل فرزند آدم، مگر نمی بینید که چشمانش سرخ می شود و رگهای گردنش باد می کند. هر کس احساس کرد به خشم آمده است باید روی زمین بنشیند.

خشم نوعی دیوانگی

امام علی(ع) فرمودند: خشم نوعی از دیوانگی و جنون است زیرا صاحب آن پشیمان می شود و اگر پشیمان نشود، دیوانگی اش قطعی است.

 تشویق به تسلط بر خشم

امام علی (ع) فرمودند: هر که بر خشم خویش چیره شود بر شیطان پیروز شود و هر که مقهور خشم خویش گردد، شیطان بر او پیروز شود و همچنین فرمودند: تسلط داشتن بر خشم و میراندن خواهش نفس، سرآمد فضایل است.خداوند در قرآن کریم سوره آل عمران آیه 134 می فرماید: کسانی که خشم خود را فرو می برند و اشتباهات مردم را می بخشند اینها از نیکوکاران هستند.

 ترغیب به فرو خوردن خشم

امام باقر(ع) فرمودند: کسی که خشمی را فرو خورد در حالی که می تواند آن را اعمال کند خدا در روز قیامت دلش را از ایمنی و ایمان پر کند و نیز امام صادق(ع) هم فرمودند: چنین کسی را خدا در روز قیامت دلش را از خشنودی خود پر کند و خداوند عیب او بپوشاند.

 پاداش کسی که خشم خود را نگه دارد

پیامبر خدا(ص) در جواب کسی که عرض کرد دوست دارم از سخط خدا در امام باشم فرمودند:بر هیچ کس خشم مگیر تا از خشم و ناخشنودی خد ایمن باشی. امام باقر(ع) فرمودند: در تورات نوشته شده که ای موسی خشم خود را از کسی که زیر دست تو قرارش داده ام بازگیر تا من نیز خشم خود را از تو باز گیرم. امام کاظم(ع) فرمودند: کسی که از بدی دیدن به خشم نیاید. از خوبی دیدن سپاس نگذارد و کسی که هرگاه به او بدی شود ناراحتی در خود نیابد، خوبی کردن به او نیز در نظرش ارزشی ندارد. 

خشم کلید هر بدی

پیامبر خدا(ص) در پاسخ مردی که از آن حضرت اندرزی خواست فرمودندخشمگین مشو.آن مردمی­گویدمن­درسخن پیامبراندیشه کردم، دیدم که خشم فراهم آورنده بدیهاست.امام علی(ع) فرمودند: کیفر افراد عصبانی و کینه توز و حسود نخست به خودشان می رسد.

داروی خشم

رسول اکرم (ص) فرمودند: ای علی خشمگین مشو و هرگاه به خشم آمدی بنشین و درباره قدرتی که پروردگار بر بندگان دارد و گذشتی که از آنها می کند بیندیش و هرگاه به تو گفته شد: از خدا بترس خشمت را دور افکن.و به گذشت و بردباری خویش مراجعه کن. امام علی(ع) فرمودند:خشم را با خاموشی­ درمان­ کنید و همچنین فرمودند: با بردباری به جنگ خشم رفتن نشانه شرافتمندی است.

برای مدیریت بر غضب راهکارهایی وجود دارد از جمله تقویت باورها و ایمان به ربوبیت و حکمت و قدرت الهی، بیان اذکار خاص برای تقویت روحیه صبر و آرامش، روزه گرفتن، گفتن ذکر «استغفرالله ربی و اتوب الیه»، خواندن معوذتین (سوره ناس و سوره فلق)، وضو گرفتن، گفتن ذکر «لا حول و لا قوه الا بالله العلی العظیم»

برای برطرف کردن خشم و عصبانیت سفارشات غذایی متعددی در طب سنتی و پزشکی شده از جمله مصرف مواد غذایی غنی از اسیدفولیک، اسیدهای چرب امگا 3، مواد غذایی غنی از روی مثل بادام زمینی، گوشت قرمز و سفید بدون چربی، مصرف مغزها که سرشار از منیزیم هستند. خانواده توت ها هم مواد غذایی ضداسترس و آرامبخش هستند.

خوردن عرق شاهتره، عرق بیدمشک، عرق گلبهار، دمنوش سنبل الطیب، زنجبیل.

 - میزان الحکمه، ج8    - مفاتیح الحیاه           -سایت جام جم سرا        - سایت راستینه           -سایت هایپر کلانر

فصلنامه نجد شماره19 زمستان 95